Badanie obrazowe pozwalające na wykrycie wczesnych zmian jaskrowych w centrum siatkówki i w okolicy nerwu wzrokowego.
Gwałtowny rozwój okulistyki w ostatnich latach wiąże się m.in. z zastosowaniem coraz doskonalszych metod diagnostycznych.
Badanie grubości warstwy komórek zwojowych w plamce siatkówki, może odgrywać istotną rolę w diagnostyce jaskry.
Obecne technologie obrazowania w diagnostyce i ocenie jaskrowej neuropatii opiera się głównie na pomiarach nerwu wzrokowego i i struktur siatkówki w okolicy około tarczowej. Utrata tkanki w tym obszarze może być oznaką jaskry.
Na proces widzenia w pierwszym odcinku drogi wzrokowej mają wpływ nie tylko fotoreceptory, ale również różnego typu komórki nerwowe, z których szczególnie ważną rolę pełnią komórki zwojowe. Specjalizują się one w przetwarzaniu danych, dotyczących: długości fali światła widzialnego, co stanowi podstawę widzenia barw, kontrastów jasności światła, dzięki czemu widzimy, m.in. krawędzie rzeczy lub ich części, czyli generalnie rzecz biorąc – kształty, zmienności oświetlenia w czasie, która stanowi podstawę widzenia ruchu i rozdzielczości przestrzennej.
Tomografia tylnego odcinka oka służy do diagnostyki jaskry oraz schorzeń siatkówki i ciała szklistego. W badaniu oceniany jest stan strukturalny nerwu wzrokowego i włókien nerwowych w celu wykrycia cech neuropatii jaskrowej. Tomograf optyczny umożliwia ocenę komórek zwojowych siatkówki, które ulegają zanikowi w procesie rozwoju jaskry. Badanie OCT pozwala na wykrycie najwcześniejszych zmian strukturalnych związanych z jaskrą, jeszcze przed ujawnieniem się klinicznych objawów chorobowych w polu widzenia.
W świetle rozwijających się nowych teorii o przyczynach powstawania jaskry, szczególnie zrozumiałe staje się zastosowanie nowych technik umożliwiających wizualizację tylnego bieguna gałki ocznej. Dlatego właśnie w wielu najnowocześniejszych urządzeniach diagnostycznych wykorzystuje się promieniowanie laserowe. Światło lasera ma pewne cechy, umożliwiające uzyskanie bardzo dobrej rozdzielczości badanych struktur. Te cechy to monochromatyczność, spójność i mała rozbieżność wiązki. W urządzeniach tych obraz powstaje w wyniku przemiatania wiązką laserową wybranych obszarów i detekcji promieniowania odbitego. Dodatkowo dzięki zastosowaniu w tych urządzeniach oprogramowania możliwa jest nie tylko jakościowa, ale również ilościowa analiza zebranych danych. Ta dokładna analiza parametrów dostarcza bardzo wielu cennych diagnostycznie informacji, niedostępnych metodami konwencjonalnymi.
We współczesnym definiowaniu wczesnej jaskry i nadciśnienia ocznego kładzie się nacisk na istnienie zmian w warstwie komórek zwojowych bądź ich brak – co ma być cechą różnicującą te dwie jednostki. Nieleczona neuropatia jaskrowa zawsze prowadzi do ślepoty.
We wczesnym rozpoznaniu tej choroby istotnym problemem jest fakt, że u większości chorych (ok. 75 proc.) początkowy przebieg schorzenia jest trudny do zauważenia. Jest bowiem bezbolesny, a w początkowym okresie choroby nieuszkadzający ostrości widzenia. Ubytki w polu widzenia w jaskrze zaczynają się bowiem zawsze od obwodu, nie są więc dla chorego widoczne. Aby ubytki w polu widzenia się ujawniły, musi dojść do prawie 50 proc. utraty komórek zwojowych w siatkówce.
Uważa się, że jaskra to uszkodzenie komórek zwojowych siatkówki, powstałe z różnych przyczyn. Etiologia jaskry pierwotnej ciągle jeszcze jest niewyjaśniona – ale nie ulega wątpliwości, że ta postać jaskry ma charakter choroby neurodegeneracyjnej i dochodzi w niej do genetycznie zaprogramowanej śmierci komórek zwojowych siatkówki. Badania ostatnich lat wykazały, że obumieranie komórek zwojowych siatkówki w jaskrze, noszą cechy apoptozy, określanej zwykle jako rodzaj genetycznie kontrolowanego samobójstwa komórki.
OCT jest wykorzystywane w rozpoznawaniu i monitorowaniu leczenia jaskry.
Za jego pomocą wykonujemy badania szeregu struktur gałki ocznej, co pozwala na uzyskanie wymiernych, dokładnych wyników:
badanie grubości warstwy włókien nerwowych w okolicy około tarczowej. Uzyskujemy kolorowy wykres w postaci krzywej oraz wyniki numeryczne. Wynik pacjenta jest porównywany z normą dla danej grupy wiekowej.
pomiar struktury tarczy nerwu wzrokowego. Jak w badaniu poprzednim wyniki są analizowane i porównywane z normą.
GCC – analiza grubości kompleksu komórek zwojowych siatkówki. Wykazano, że ten rodzaj komórek najszybciej obumiera w jaskrze, stąd możliwość bardzo wczesnego wykrycia choroby. Należy podkreślić, że nie wszystkie aparaty OCT mają możliwość badania tego parametru.
pachymetria – pomiar centralnej grubości rogówki. Badanie to pozwala na weryfikację pomiaru ciśnienia śródgałkowego.
PRZEBIEG BADANIA
Badanie nie wymaga od Pacjenta specjalnego przygotowania. Przebiega szybko, jest bezbolesne i nieszkodliwe. Może być przeprowadzane wielokrotnie i zwykle nie ma konieczności podawania kropli poszerzających źrenicę.
Zalecamy profilaktyczne wykonanie badania OCT u Pacjentów z podwyższonym ryzykiem zachorowania na AMD, jaskrę oraz u Pacjentów z cukrzycą, nadciśnieniem tętniczym i podwyższonym poziomem lipidów.